Ucho

Ucho jest narządem przedsionkowo-ślimakowym, odbiera bodźce dźwiękowe (fale dźwiękowe), które przekształca w drgania mechaniczne, a te z kolei w impulsy nerwowe docierające do kory mózgu. Składa się z ucha zewnętrznego, środkowego oraz wewnętrznego. W uchu wewnętrznym znajdują się struktury odpowiedzialne za równowagę.

Ucho zewnętrzne

Ucho zewnętrzne zbudowane jest z małżowiny usznej oraz przewodu słuchowego zewnętrznego. Małżowina uszna, zbudowana z chrzęstnego szkieletu i pokryta skórą, spełnia rolę anteny odbiorczej. Kieruje fale dźwiękowe w kierunku przewodu słuchowego zewnętrznego. Przewód słuchowy zewnętrzny zbudowany jest w 1/3 przez chrząstkę, a w pozostałej części przebiega w kości skroniowej.

Przewód słuchowy swym przebiegiem przypomina listerę S, rozpoczyna się otworem słuchowym zewnętrznym, a kończy bruzdą bębenkową, do której przyczepia się błona bębenkowa. Wysłany jest nabłonkiem zaopatrzonym w części chrzęstnej we włoski oraz gruczoły łojowe. Złuszczony nabłonek i wydzielina gruczołów tworzą woskowinę.

Ucho środkowe

Ucho środkowe oddzielone jest od ucha zewnętrznego błoną bębenkową. Utworzone jest przez jamę bębenkową, kosteczki słuchowe i trąbkę słuchową.

Jama bębenkowa to przestrzeń powietrzna wewnątrz kości skroniowej pomiędzy błoną bębenkową a uchem wewnętrznym, która łączy się z komórkami powietrznymi wyrostka sutkowego. Kosteczki słuchowe układają się w łańcuszek: młoteczek łączący się bezpośrednio z błoną bębenkową, kowadełko i strzemiączko łączące się z okienkiem owalnym. Przenoszą one kolejno drgania na ucho wewnętrzne.

Na kosteczki działa mięsień napinacz błony bębenkowej oraz strzemiączkowy (najmniejszy mięsień ciała ludzkiego), który zmniejsza amplitudę drgań. Natomiast trąbka słuchowa (trąbka Eustachiusza) łączy ucho środkowe z gardłem, co zapewnia odpowiednią wentylację niezbędną dla prawidłowego funkcjonowania narządu słuchu. Nad uchem środkowym przebiega nerw twarzowy.

Ucho wewnętrzne

Ucho wewnętrzne jest zamkniętym układem kostnym (błędnik kostny) wypełnionym płynem zwanym przychłonką (perylimfą), w której zawieszony jest błędnik błoniasty zawierający śródchłonkę (endolimfę).

Błędnik kostny zbudowany jest z przedsionka, kanałów półkolistych i ślimaka. Przedsionek składa się z łagiewki i woreczka, a w jego ścianie bocznej, zwróconej do ucha środkowego, mieści się okienko przedsionka (owalne). Mniej więcej do tyły znajduje się okienko ślimaka (okrągłe).

Do tyłu od przedsionka znajdują się 3 kanały półkoliste: tylny, boczny i przedni ułożone do siebie prostopadle. Każdy kanał zakończony jest bańką, w której mieści się narząd osklepkowy odpowiedzialny za ruch obrotowy, zaś łagiewka i woreczek posiadają narząd otolitowy odpowiedzialny za obieranie bodźców: przyśpieszenie liniowe, przyciąganie ziemskie i generowanie odruchu przedsionkowo-rdzeniowego.

Do przodu od przedsionka znajduje się ślimak, czyli spiralnie zwinięty kanał, wewnątrz którego znajduje się nerw ślimakowy. Zwoje owijają się wkoło wrzecionka, od którego do światła kanału spiralnego odchodzi blaszka spiralna kostna. Dzieli ona kanał na dwie części: schody bębenka łączące się z okienkiem okrągłym i schody przedsionka, które łączą się z okienkiem owalnym. Wewnątrz schodów ślimaka mieści się narząd Cortiego odpowiedzialny za zamianę pobudzenia znajdujących się na nim rzęsek na impulsy nerwowe. Błędnik błoniasty jest łącznotkankowym workiem wypełnionym śródchłonką różniącą się gęstością w stosunku do przychłonki.

Dorota Kozera
  • A. Bochenek, M. Reicher: Anatomia człowieka, Tom IV i V.
  • J. Sokołowska-Pituchowa: Anatomia człowieka.
  • B. K. Gołąb: Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego.
Ta strona używa plików cookies. więcej informacji.    AKCEPTUJĘ