Twarzoczaszka

Twarzoczaszka stanowi przednią część czaszki. Tworzą ja następujące kości: łzowa, lemiesz, małżowina nosowa dolna, szczęka, kość nosowa, jarzmowa, podniebienna, żuchwa i kość gnykowa.

Kość łzowa to płaska parzysta kość w kształcie czworokąta tworząca część przednią ściany przyśrodkowej oczodołu. Łączy się ona z kością czołową, sitową, szczękową oraz małżowiną nosową dolną.

Lemiesz jest nieparzystą kością płaską również o kształtu czworobocznego. Tworzy ona tylną część przegrody nosowej. Łączy się z kością sitową, klinową, szczękową i podniebienną.

Małżowina nosowa dolna ogranicza jamę nosową, wchodząc w skład jej ściany bocznej. Ma kształt podłużny. Znajduje się pod małżowiną nosową środkową kości sitowej. Poniżej małżowiny nosowej dolnej biegnie przewód nosowy dolny, do którego uchodzi przewód nosowo-łzowy.

Kość nosowa (łac. os nasale) występuje symetrycznie po obu stronach twarzy. Ma kształt trapezowaty, jest węższa u góry a szersza u dołu. Obie kości nosowe łączą się tworząc nasadę i grzbiet nosa. Kość nosowa łączy się także z kością czołową, sitową, szczękową.

Szczęka (łac. maxilla) to kość parzysta i jedna z większych kości twarzy. Obie kości szczękowe łączą się brzegami przyśrodkowymi wytwarzając w ten sposób sklepienie jamy ustnej, dno i część ściany bocznej jamy nosowej oraz dno oczodołu. Kość szczękowa składa się z trzonu i wyrostków: jarzmowego, czołowego, zębodołowego oraz podniebiennego. Trzon ma w przybliżeniu kształt piramidy, zawiera zatoki szczękowe, czyli przestrzenie powietrzne wyścielone błoną śluzową. Są to największe z zatok przynosowych. Jej pojemność to około 25 cm3. Ujście zatoki szczękowej znajduje się w jamie nosowej, a dokładniej przewodzie nosowym środkowym. Wyrostek zębodołowy jest wypukłą strukturą kostną i tworzy z wyrostkiem przeciwległym łuk zębodołowy. Kość szczękowa łączy się z kością czołową i sitową oraz kośćmi: nosową, jarzmową, łzową, małżowiną nosową dolną, podniebienną, lemieszem.

Kość jarzmowa (łac. os zygomaticum) swym kształtem zbliżona jest do czworokąta. Znajduje się na bocznej części twarzy nadając jej kształt. Kość jarzmowa posiada trzon, wyrostek skroniowy i czołowy. Bierze udział w tworzeniu ściany bocznej i dolnej oczodołu. Oprócz połączenia z kością skroniową i czołową, łączy się jeszcze z szczęką i kością klinową.

Kość podniebienna (łac. os palatinum) jest parzyście występującą kością utworzoną przez dwie blaszki położone względem siebie pod kątem prostym (blaszka pionowa i pozioma) oraz wyrostków: piramidowego, oczodołowego, klinowego. Kość podniebienna tworzy dno i ścianę boczną jamy nosowej, ścianę górną jamy ustnej, ścianę dolną (dno) oczodołu. Łączy się ona z kością klinową, sitową, szczękową, małżowiną nosową dolną, lemieszem.

Kość gnykowa (łac. os hyiodeum) ma kształt litery U. Znajduje się pośrodkowo między żuchwą a powierzchnią przednią szyi. Składa się z trzonu oraz parzystych rogów większych i mniejszych. Kość gnykowa jest miejscem przyczepu niektórych mięśni szyi, gardła czy języka. Nie posiada bezpośredniego połączenia z innymi kościami.

Żuchwa

Żuchwa (łac. mandibula) jest największą kością twarzoczaszki. Jest nieparzysta i najbardziej ruchoma w porównaniu do innych kości. Kształtem swym przypomina wygiętą podkowę. Składa się z trzonu oraz symetrycznie odchodzących od niego w kącie żuchwy gałęzi. Gałęzie odchodzą skośnie do góry i tyłu, zakończone są dwoma wyrostkami: dziobiastym oraz kłykciowym oddzielone od siebie wcięciem, przez które przebiegają nerw i naczynia dla mięśni żwacza.

Wewnętrznej powierzchni żuchwy znajdują się otwór żuchwy, języczek żuchwy ograniczające wejście do kanału żuchwy, którym biegną naczynia i nerwy. Wyrostek kłykciowy jest większy i posiada przyśrodkowo zwróconą głowę żuchwy służącą do połączenia stawowego z kością skroniową. Natomiast trzon żuchwy na wypukłej zewnętrznej powierzchni posiada guzowatość bródkową oraz bocznie położone guzki bródkowe. Bocznie na wysokości zęba przedtrzonowego znajduje się otwór bródkowy. Na powierzchni wewnętrznej trzonu mieszczą się zagłębienia dla ślinianki podżuchwowej, podjęzykowej, naczyń oraz mięśni. Na brzegu górnym znajdują się zębodoły.

Staw skroniowo-żuchwowy utworzony przez głowę żuchwy, powierzchnię stawową kości skroniowej (dołek stawowy położony do przodu od przewodu słuchowego zewnętrznego), więzadła i torebkę stawową. W stawie możliwe są trzy rodzaje ruchów: obniżanie i unoszenie żuchwy, wysuwanie i cofanie żuchwy oraz obroty żuchwy.

Dorota Kozera
  • A. Bochenek, M. Reicher: Anatomia człowieka, Tom II.
  • J. Sokołowska-Pituchowa: Anatomia człowieka.
Ta strona używa plików cookies. więcej informacji.    AKCEPTUJĘ