Trzustka (łac. pancreas) jest gruczołem zarówno wewnątrz- jak i zewnątrzwydzielniczym położonym w przestrzeni zaotrzewnowej jamy brzusznej. Jej długość nie przekracza 20 cm, a wysokość 5 cm. Ma podłużny kształt, nieco haczykowato zakrzywiony. Trzustka znajduje się w górnej części jamy brzusznej, do przodu od kręgosłupa na wysokości L1-2. Jej ułożenie jest poprzeczne do osi ciała, większą częścią (trzon i ogon) leży po stronie lewej. W budowie zewnętrznej można wyróżnić podział na głowę, trzon i ogon.
Głowa trzustki otoczona jest dwunastnicą a między obie struktury u dołu wciskają się naczynia krezkowe górne. Można nawet powiedzieć, że dwunastnica tworzy wgłobienie w miąższu trzustki. Na górnym brzegu trzonu biegną naczynia dla śledziony. Ogon skierowany w lewo i do góry kontaktuje się ze śledzioną i zgięciem śledzionowym okrężnicy. Od przodu do trzustki przylegają pętle jelita cienkiego, żołądek, od tyłu nerka lewa z nadnerczem, żyłą główna dolna i aorta.
W miąższu trzustki biegną dwa większe przewody wyprowadzające sok trzustkowy. Jest to przewód trzustkowy i przewód trzustkowy dodatkowy utworzone z połączenia mniejszych przewodzików. Większy przewód trzustkowy (przewód Wirsunga) biegnie przez cały miąższ rozpoczynając się w ogonie trzustki. Docierając do głowy przebija jej miąższ i ulega połączeniu z przewodem żółciowym wspólnym uchodzącym na brodawce większej dwunastnicy. Mniejszy i krótszy przewód trzustkowy dodatkowy odchodzi w głowie trzustki od głównego przewodu trzustkowego, który po opuszczeniu głowy trzustki uchodzi na brodawce mniejszej dwunastnicy. Jednak jego przebieg bywa zmienny.
W budowie wewnętrznej trzustki zwraca uwagę budowa pęcherzykowa. Każdy pęcherzyk posiada przewód wyprowadzający. Kilka pęcherzyków łączy się w gronka. Specjalny nabłonek pęcherzyków zawiera komórki wydzielnicze produkujące sok trzustkowy. Dodatkowo za funkcję wewnątrzwydzielniczą odpowiedzialne są wyspy trzustkowe, czyli skupiska komórek dokrewnych typu A, B, D, PP, szczególnie liczne w ogonie trzustki.
Komórki A wydzielają glukagon, B - insulinę, D - somatostatynę, a PP - polipeptyd trzustkowy. Natomiast produkowany sok trzustkowy zawiera liczne enzymy niezbędne w procesie trawienia. Są to m.in. trypsyna, chymotrypsyna, karboksypeptydazy, elastaza trawiące białka, lipaza i fosfolipaza trawiące lipidy, alfa-amylaza trawiąca węglowodany, rybonukleaza i deoksyrybonukleaza trawiące kwasy nukleinowe. Główny enzym trawiący tłuszcze - lipaza działa tylko w obecności kwasów żółciowych produkowanych w wątrobie. Sok trzustkowy uwalniany jest w odpowiedzi na pobudzenie przez przyjmowany pokarm. Enzymy w nim zawarte ulegają aktywacji po uwolnieniu do dwunastnicy.
Za unaczynienie trzustki odpowiada tętnica krezkowa górna, wątrobowa wspólna oraz śledzionowa. Krew żylna odpływa do żyły śledzionowej i krezkowej górnej, a chłonka do węzłów trzewnych. Unerwienie trzustki pochodzi z włókien splotu trzewnego, nerwu błędnego oraz nerwów rdzeniowych odcinka piersiowego.