Śledziona

Śledziona (łac. lien, splen) jest nieparzystym dość kruchym narządem położonym w podżebrzu lewym w górnej części jamy brzusznej i największym narządem układu limfatycznego. Kształt śledziony jest zmienny i modelowany głównie przez narządy sąsiednie. Uproszczając można przyjąć, że przypomina połączone ze sobą cząstki pomarańczy.

Długość śledziony wynosi 12 cm, szerokość około 7 cm. Przeciętna masa to 150-200 g. Jednak w stanach chorobowych rozmiary i waga śledziony mogą ulec zmianie. Narząd odznacza się dużą ruchomością, silne wstrząsy np. podczas biegu mogą powodować bóle.

Prawidłowa śledziona ułożona jest wzdłuż żebra dziesiątego. Nie wychodzi spod łuku żebrowego. W budowie zewnętrznej wyróżnia się powierzchnię wypukłą przylegającą do części żebrowej przepony oraz wklęsłą ściśle sąsiadującą z żołądkiem i nerką, a od dołu z okrężnicą. Na powierzchni wklęsłej znajduje się wnęka, przez którą wnikają do narządu tętnica i żyła śledzionowa. Z zewnątrz śledziona otoczona jest otrzewną oraz tkanką włóknistą, która wysyła w głąb narządu liczne pasma łącznotkankowe (beleczki). Poza tym wnętrze stanowi tkanka siateczkowata, zwana miazgą. Występują dwa rodzaje miazgi: zewnętrznie znajdująca się miazga czerwona oraz bardziej do wewnątrz miazga biała. Miazga czerwona zawiera liczne naczynia krwionośne, erytrocyty i leukocyty, miazga biała - limfocyty pochodzące z grasicy lub ze szpiku kostnego.

Czynność śledziony polega na magazynowaniu krwi, niszczeniu zużytych erytrocytów, leukocytów (krwinek białych) i trombocytów (płytek krwi), wytwarzaniu limfocytów (komórek układu odpornościowego) i monocytów, udziale w odpowiedzi immunologicznej m.in. dzięki wytwarzaniu przeciwciał odpornościowych (immunoglobulin). Nadmierna czynność śledziony, w której dochodzi do niszczenia dużej liczby erytrocytów nazywana jest hipersplenizmem. Śledziona w szczególnych sytuacjach (np. uraz) może zostać usunięta. Brak śledziony nie wpływa negatywnie na życie człowieka, a jej funkcje przejmowane są przez inne narządy układu chłonnego, wątrobę i szpik kostny.

Za unaczynienie i unerwienie śledziony odpowiadają tętnica śledzionowa, włókna nerwowe splotu trzewnego.

Dorota Kozera
  • A. Bochenek, M. Reicher: Anatomia człowieka, Tom II.
  • J. Sokołowska-Pituchowa: Anatomia człowieka.
  • J. Bullock, J. Boyle, M. B. Wang: Fizjologia, seria NMS.
Ta strona używa plików cookies. więcej informacji.    AKCEPTUJĘ