anatomia24.pl & narzdy
Nerka .. narządem utrzymującym równowagę wewnętrzną ustroju, szczególnie składu i objętości płynów i elektrolitów. Nerka posiada charakterystyczny kształt fasoli. Niekiedy obie nerki mogą być zrośnięte biegunami dolnymi tworząc jedną nerkę podkowiastą. Nerki zrośnięte zarówno biegunami górnymi, jak i dolnymi... Pęcherz moczowy .. narządy leżące za pęcherzem ( np. odbytnicę czy macicę ) tworząc zagłębienia odbytniczo - pęcherzowe i pęcherzowo - maciczne. Jednak tylko szczyt oraz szczyt i tylna ściana pęcherza moczowego mężczyzn sąsiaduje z pętlami jelitowymi. Ściany boczne przylegają do mięśnia dźwigacza odbytu i zasłaniacza ...
Krtań .. narząd głosowy. U mężczyzn widoczna jest w postaci tzw. jabłka Adama. Krtań położona jest w środkowej części szyi poniżej nasady języka i kości gnykowej, z którymi połączona jest aparatem więzadłowo - mięśniowym, co powoduje widoczne przemieszczanie się krtani podczas mówienia. Jej położenie względe... Tchawica .. Narząd ten znajduje się do przodu od przełyku odpowiadając położeniem względem kręgosłupa odcinkowi C6 - Th5. Dodatkowo z przodu na poziomie górnych chrząstek tchawicy przylega gruczoł tarczowy. Niżej znajduje się żylny splot tarczowy nieparzysty, tętnica szyjna i podobojczykowa, żyła ramienno - gło...
Płuca .. narządem zawieszonym w klatce piersiowej tworząc jej dokładny odlew. Od ściany klatki oddziela je jednak opłucna ścienna i opłucna płucna. Płuca spoczywają u swojej podstawy na przeponie, zaś biegunem górnym przekraczają otwór górny klatki piersiowej. Płuco lewe i prawe są oddzielone od siebie obecn... Układ płciowy męski .. narządów płciowych należą gruczoły wytwarzające komórki płciowe ( u mężczyzn są to plemniki ), drogi je przewodzące oraz narządy płciowe zewnętrzne. U człowieka w zależności od płci układ płciowy nieco się różni. Różnicowanie płci jest procesem zaczynającym się już w momencie zapłodnienia ( płeć gen...
Jądro .. narządem, ma kształt owalny i nieco spłaszczony. W budowie zewnętrznej jądra wyróżniono bardziej wypukłą powierzchnię boczną oraz przyśrodkową, brzeg przedni i tylny, biegun górny i dolny. Długość jądra wynosi średnio 4 - 5 cm, szerokość 2,5 cm. Oba jądra znajdują się w worku mosznowym oddzielone od... Najądrze .. narządem odpowiedzialnym za magazynowanie nasienia. Dzięki wydzielanej tu wydzielinie plemniki osiągają ostateczną dojrzałość. Znajduje się na górnym biegunie i tylnym brzegu jądra. Najądrze to narząd zakrzywiony o długości około 5 cm i szerokości 1,2 cm. W budowie zewnętrznej wyróżniono podział na ...
Gruczoł krokowy .. narządem mięśniowo - gruczołowym często porównywanym do kasztana. Wielkość gruczołu to 3 - 4 cm. W budowie zewnętrznej wyróżniamy wierzchołek i podstawę, powierzchnię przednią, tylną, boczną i przyśrodkową. Gruczoł krokowy położony jest w miednicy. Wierzchołkiem skierowany jest do przodu i góry, prz... Prącie .. narządem płciowym zewnętrznym obejmującym cewkę moczową. Prącie położone jest powyżej moszny i kości łonowych. Przeciętna długość prącia to 10 - 12 cm w stanie spoczynku, podczas wzwodu 15 - 17 cm. W budowie zewnętrznej uwagę zwraca nasada, trzon i koniec przedni zwany żołędzią prącia. Nasada i pocz...
Układ płciowy żeński .. Narządy płciowe żeńskie w stosunku do męskich są położone bardziej wewnętrznie. Tworzą je drogi wyprowadzające komórkę jajową i umożliwiające jej zapłodnienie. Do układu płciowego żeńskiego należą: jajniki, jajowody, macica, pochwa oraz zewnętrznie znajdujące się wargi sromowe większe, mniejsze oraz... Jajnik .. narządem parzystym mieszczącym się w obrębie jamy miednicy do przodu od odbytnicy. Służy do wytwarzania komórek jajowych. Oba jajniki leżą asymetrycznie, lewy jajnik kieruje się nieco bardziej do przodu w stosunku do prawego. Z zewnątrz swoim kształtem jajnik zbliżony jest do migdała, posiada powier...
Macica .. narządem kobiecym tworzącym miejsce do zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej i jej rozwoju. Dzięki grubej warstwie mięśniowej stanowi ochronę dla rozwijającego się płodu, natomiast podczas porodu umożliwia narodziny. Macica znajduje się pośrodkowo w obrębie jamy miednicy, między pęcherzem m... Pochwa .. narządem o dużej sprężystości łączącym macicę z przedsionkiem pochwy. Tworzy odpływ dla krwi menstruacyjnej oraz kanał wyprowadzający dla płodu, a podczas stosunku umożliwia wprowadzenie nasienia i jak pochwa obejmuje prącie ( stąd pochodzi nazwa ). Długość pochwy może się wahać między 6 a 14 cm. Po...
Łechtaczka .. narządem nieparzystym znajdującym się w przedniej części przedsionka pochwy. Budową łechtaczka zbliżona jest do prącia. Posiada parzyste ciała jamiste, które rozpoczynają się odnogami łechtaczki zakończonymi stożkowato i przyczepione są do dolnych gałęzi kości łonowych oraz gałęzi kulszowych skąd bi... Okres ciąży .. narządem dostarczającym tlen i substancje odżywcze niezbędne do rozwoju. Ma wygląd placka o grubości 2 - 4 cm i średnicy 15 - 20 cm. Część płodowa łożyska wyposażona jest w kosmki wrastające w doczesną. Krew matki nie miesza się z krwią płodu. Tlen i substancje odżywcze transportowane są na drodze d...
Układ wewnątrzwydzielniczy .. narządy, a uwalniane przez nie hormony regulują czynność niektórych docelowych narządów, gdzie biorą udział w metabolizmie, procesach wzrostu, regeneracji czy dojrzewaniu i zachowaniu gatunku. Ponadto docelowy narząd wysyła informację zwrotną narządom, którym hormonalnie podlega powodując zahamowani... Przysadka .. narządem nieparzystym znajdującym się w pośrodkowej części dołu czaszki połączonym lejkiem z trzecią komorą mózgu. Przeciętna wielkość przysadki to 12 - 15 mm mierzona poprzecznie, zaś od góry ku dołowi wynosi 6 mm. Od góry przysadka graniczy ze skrzyżowaniem nerwów wzrokowych oraz pasmem wzrokowym...
Podwzgórze .. narządy docelowe. Dorota Kozera A. Bochenek, M. Reicher: Anatomia człowieka, Tom II i IV. A. Szczeklik: Choroby wewnętrzne, Tom I. V. Kumar, R. S. Cotran, S. L. Robbins: Robbins Basic Pathology. J. Bullock, J. Boyle, M. B. Wang: Fizjologia, seria NMS... Tarczyca .. narządu dzieląc go na płaciki. Podstawową jednostką anatomiczno - czynnościową są pęcherzyki gruczołowe wypełnione koloidem zbudowanym z tyreoglobuliny - białka zawierającego tyroksynę ( T4 ), trójjodotyroninę ( T3 ) oraz jod. Pomiędzy komórkami pęcherzykowymi znajdują się komórki C produkujące kalc...
Przytarczyce .. narządami o długości 6 - 7 mm, które odgrywają ważna rolę w gospodarce wapniowo - fosforanowej. Są zatem niezbędne do życia. Przytarczyce występują przeważnie w liczbie dwóch par, górna i dolna, ale może być ich więcej. Znajdują się one na powierzchni tylnej płatów bocznych tarczycy. Górne przytarcz... Nadnercza .. narządem wewnątrzwydzielniczym kształtu trójkątnego i znajdującym się zaotrzewnowo w tylnej części jamy brzusznej powyżej nerek, ale w obrębie ich torebki tłuszczowej. Wielkość nadnerczy wynosi przeciętnie 5 cm na 3 cm. Wyróżniono powierzchnię przednią, tylną, podstawę oraz brzeg boczny i przyśrodko...
Układ pokarmowy .. narządów transportujących i trawiących pokarmy, co możliwe jest dzięki obecności narządów dodatkowych tj. zęby, język, ślinianki, wątroba, pęcherzyk żółciowy i trzustka. Podstawową drogę dla pokarmów i ich resztek stanowią: jama ustna, gardło, przełyk, żołądek, jelito cienkie i grube, odbytnica i od... Język .. narządem mięśniowym na zewnątrz pokrytym błoną śluzową. Od dołu wypełnia dno jamy ustnej, a przy zamkniętych ustach przylegać może do podniebienia oraz siekaczy dolnych. Język składa się z trzonu, wolnego końca i nasady, którą przytwierdzony jest do dna jamy ustnej. Na grzbietowej powierzchni języka...
Żołądek .. narządów za pomocą więzadła wątrobowo - żołądkowego, żołądkowo - przeponowego, żołądkowo - śledzionowego, żołądkowo - okrężniczego. Ściana żołądka zbudowana jest z warstwy śluzowej, mięśniowej i zewnętrznie leżącej surowiczej ( otrzewna trzewna ). Mięśniówka posiada liczne włókna podłużne, szczególn... Wątroba .. narządów w organizmie. Jest narządem miąższowym położonym w górnej części jamy brzusznej, czyli nadbrzuszu oraz części podżebrowej prawej i nieznacznie lewej poniżej przepony. Ma około 25 cm długości i 15 - 20 cm wysokości. Swoją powierzchnią górną wątroba przylega do przepony, stąd powierzchnia ta ...
Pęcherzyk żółciowy .. narządem magazynującym produkowaną w wątrobie żółć. Żółć produkowana jest stale, a z pęcherzyka odpływa sporadycznie, pod wpływem pobudzenia przez spożyte pokarmy. Pęcherzyk żółciowy znajduje się zatem na dolnej powierzchni prawego płata wątroby ( w podżebrzu prawym ) na wysokości połączenia IX i X ... Otrzewna .. narządy. Składa się z dwóch blaszek: zewnętrznej wyściełającej ściany jamy brzusznej - otrzewnej ściennej i leżącej bardziej do wewnątrz otrzewnej trzewnej pokrywającej narządy. Pomiędzy obu blaszkami tworzy się jama otrzewnej wypełniona niewielką ilością płynu surowiczego zmniejszającego tarcie mię...
Układ krążenia .. narząd nie mógłby funkcjonować bez układu sercowo - naczyniowego. Do układu krążenia należą: serce, główny narząd napędowy układu krążenia, tętnice, żyły oraz mikrokrążenie w postaci włośniczek. Układ naczyniowy można również podzielić na układ krążenia duży ( obwodowy ) oraz mały ( płucny ). Przepł... Serce .. narządów. Serce ma kształt zbliżony do spłaszczonego od przodu stożka wierzchołkiem skierowanego do dołu, przodu i w stronę lewą. Wyróżnia się wierzchołek, zwany koniuszkiem ( łac. apex ) należący do komory lewej oraz podstawę serca. Koniuszek serca znajduje się na prawo od linii obojczykowej środko...
Szkielet serca i zastawki serca .. narządem zbudowanym z mięśni poprzecznie prążkowanych, co umożliwia mu dobrą kurczliwość. W przypadku przegrody międzykomorowej, tylko jej część dolna zbudowana jest z mięśniówki komór. Część górna serca nie posiada włókien mięśniowych, ale błonę włóknistą pokrytą wsierdziem. Grubość ściany mięśnia ... Układ przewodzący serca .. narządu posiada komórki mięśniowe tworzące układ przewodzący serca. Komórki te mają zdolność samopobudzania się. Wywołują potencjał czynnościowy, który w postaci prądu szerzy się na komórki sąsiednie, które stają się pobudliwe. W skład układu przewodzącego serca wchodzą: węzeł zatokowo - przedsionko...
Układ tętniczy .. narządów. Tętnice krążenia płucnego ( małego ) utworzone są przez pień płucny rozgałęziający się na tętnicę płucną prawą i lewą, prowadzą krew żylną. Pod względem budowy są to naczynia tętnicze. Pień płucny uchodzi z komory prawej serca ku górze i do tyłu zataczając niewielki łuk. Pod łukiem aorty d... Aorta i gałęzie aorty .. narządy płciowe, okolicę krocza. Odchodzą od niej tętnice: pępkowa, pęcherzowa dolna, maciczna lub nasieniowodowa, odbytnicza środkowa, sromowa wewnętrzna oraz tętnice: biodrowo - lędźwiowa, krzyżowa, pośladkowa i zasłonowa. Tętnica biodrowa zewnętrzna jest głównym naczyniem zaopatrującym kończynę d...
Węzły chłonne .. narządy pełniące funkcję tak jakby oczyszczalni przefiltrowującej przepływającą przez nie chłonkę. Są również miejscem produkcji limfocytów ( komórek układu odpornościowego ). Węzły chłonne mają owalny, fasolowaty kształt o wielkości do 3 cm. Mogą występować pojedynczo lub układać się w grupy licząc... Śledziona .. narządem położonym w podżebrzu lewym w górnej części jamy brzusznej i największym narządem układu limfatycznego. Kształt śledziony jest zmienny i modelowany głównie przez narządy sąsiednie. Uproszczając można przyjąć, że przypomina połączone ze sobą cząstki pomarańczy. Długość śledziony wynosi 12 cm...
Grasica .. narządem śródpiersia przedniego, zaliczanym również do narządów układu wewnątrzwydzielniczego. Uwalniane przez nią hormony to: tymozyna, tymostymulina, tymulina, THF. Ponadto odgrywa ważną rolę w układzie limfatycznym. Grasica zawiaduje całym układem chłonnym oraz wytwarza limfocyty ( komórki układu... Układ mięśniowy .. narządu ruchu istotne są mięśnie szkieletowe o zabarwieniu czerwonym ze względu na obecność mioglobiny. Zbudowane są z brzuśca i odchodzących od niego ścięgien lub przytwierdzają się bezpośrednio do miejsca przyczepu. Ścięgno jest łącznotkankowym tworem stanowiącym przedłużenie mięśnia. Mięsień może...
Mięśnie kończyny dolnej .. narządem ruchu człowieka. Stąd kończyna dolna często narażona jest na urazy. Jednak w obrębie kończyn dolnych ( zwichnięcia, złamania ) są one rzadsze w porównaniu z kończyną górną. Ze względu na przyjęcie pionowej postawy ciała kończyny dolne są elementem podporowym ciała. Podczas chodzenia każda z... Mięśnie brzucha .. narządy jamy brzusznej niczym pas. Przyczepy początkowe mięśnia znajdują się na wewnętrznej powierzchni żeber ( VII - XII ), powięzi piersiowo - lędźwiowej ( powięź obejmująca mięśnie głębokie grzbietu ), grzebieniu biodrowym oraz więzadle pachwinowym. Włókna mięśniowe przechodzą następnie w rozcięg...
Dno miednicy .. narządy, a przestrzeń ta wypełniona jest tkanką tłuszczową i łączną. W tym miejscu znajduje się również obustronnie dół kulszowo - odbytniczy o kształcie trójkąta. Strukturami ograniczającymi dół są przede wszystkim ściana boczna jamy miednicy i przepona miednicy. Odgrywa on ważną rolę, jako miejsce... Mięśnie dna miednicy .. narządami jamy miednicy. Od dołu zaś znajduje się powięź dolna przepony i dół kulszowo - odbytniczy. Między brzegami przednimi mięśnia mieszczą się wrota dźwigacza, gdzie przechodzi cewka moczowa, a u kobiet także pochwa. Mięsień dźwigacz odbytu odpowiada za prawidłowe uniesienie przepony miednicy i...
Układ kostno-stawowy .. narządy znajdujące się głębiej, a czaszka mózg. Poza tym są siedzibą dla szpiku kostnego oraz magazynem wapnia i fosforu dla organizmu. Stawy utworzone są przez zwrócone do siebie końcowe odcinki kości i oddzielone wąską przestrzenią, czyli jamą stawową. Powierzchnie stawowe kości pokryte są chrząst... Układ nerwowy .. narządów organizmu ( ruchy dowolne, potrzeby fizjologiczne ) oraz umożliwia dostosowanie się do panującego otoczenia. Można śmiało powiedzieć, że jest układem scalającym ze sobą komórki, tkanki, wreszcie narządy. Podstawowym elementem układu jest komórka nerwowa, zwana neuronem. Neuron zbudowany jes...
Obwodowy układ nerwowy .. narządami docelowymi. Występuje tu 12 par nerwów czaszkowych, które odpowiadają za unerwienie głowy i szyi. Rozpoczynają się na odpowiednich poziomach mózgowia i biegną do narządów zmysłów i mięśni twarzy. Z kolei nerwy rdzeniowe utworzone są przez 31 par nerwów odchodzących symetrycznie od rdzenia ... Nerwy czaszkowe .. narządy wewnętrzne klatki piersiowej ( serce, płuca ) i jamy brzusznej ( przewód pokarmowy ). Nerw dodatkowy ( n. XI ) zaopatruje mięsień mostkowo - obojczykowo - sutkowy i czworoboczny ( mięśnie szyi i karku ). Ostatni, nerw podjęzykowy ( n. XII ), jest nerwem ruchowym języka. Dorota Kozera A. Boch...
Autonomiczny układ nerwowy .. narządy wewnętrzne ( mięśnie gładkie, skórę, mięsień sercowy, gruczoły ) i jest to proces niezależny od naszej woli. Nawet w przypadku utraty przytomności zapewnia zachowanie stałego środowiska wewnątrz ustroju. Układ autonomiczny tworzą jądra pnia mózgu i słupy boczne rdzenia kręgowego oraz zwoje i... Unaczynienie mózgu .. narządów o intensywnej przemianie materii, dlatego niezbędne jest do tego odpowiednie unaczynienie. Otrzymuje on 15 - 20% pojemności minutowej serca. Całkowite ustanie dopływu krwi do mózgu powoduje w ciągu 10 sekund utratę świadomości. Unaczynienie tętnicze mózgu pochodzi z dwóch źródeł: dwóch tętn...
Oko .. narządem wzroku zbudowanym z gałki ocznej osadzonej w oczodole. Posiada szereg narządów pomocniczych zapewniających nie tylko możliwość odbierania bodźców wzrokowych, poruszania gałką oczną, ale również ochronę. Gałka oczna jest mniej więcej kształtu kulistego. Wyróżnia się w niej biegun przedni utw... Ucho .. narządem przedsionkowo - ślimakowym, odbiera bodźce dźwiękowe ( fale dźwiękowe ), które przekształca w drgania mechaniczne, a te z kolei w impulsy nerwowe docierające do kory mózgu. Składa się z ucha zewnętrznego, środkowego oraz wewnętrznego. W uchu wewnętrznym znajdują się struktury odpowiedzialne...